Dysfunkcja
gruczołów Meiboma (MGD)
Ocenia
się, że około 20 do 35% pacjentów cierpi na jedną z postaci
MGD: zespół suchego oka, zapalenie brzegów powiek, jęczmień,
gradówkę, suche oko związane ze stosowaniem soczewek kontaktowych
lub po zabiegu laserowym. Jak zdiagnozować i jak postępować w
przypadku wystąpienia tego zaburzenia narządu wzroku?
Dysfunkcja gruczołów Meiboma jest często postrzegana jako rozpoznanie niepotrzebne lub postawione "na odczepnego" kłopotliwym pacjentom. W rzeczywistości MGD występuje niezwykle często i im bardziej go szukamy, tym więcej przypadków odnajdujemy. MGD jest częstą przyczyną pierwotną różnych podrażnień oka. Uczucie suchości oka zgłaszane przez co czwartego pacjenta podczas wizyty u okulisty sprawia, że jest to najczęstsza dolegliwość, z którą stykają się specjaliści zajmujący się ochroną wzroku. Zapalenie powiek jest prawdopodobnie najczęstszą jednostką chorobową spotykaną w praktyce okulistycznej i optometrystycznej, przy czym często pierwotną przyczyną zapania jest MGD. Wiele cech klinicznych i objawów jest wspólnych dla suchego oka związanego z nadmiernym parowaniem filmu łzowego, zespołu suchości, łojotoku i kolonizacji przez gronkowca oraz nietolerancji soczewek kontaktowych. Zaburzenia te cechują często spotykane objawy, których wspólnym mianownikiem jest dysfunkcja gruczołów Meiboma.
Dysfunkcja gruczołów Meiboma jest często postrzegana jako rozpoznanie niepotrzebne lub postawione "na odczepnego" kłopotliwym pacjentom. W rzeczywistości MGD występuje niezwykle często i im bardziej go szukamy, tym więcej przypadków odnajdujemy. MGD jest częstą przyczyną pierwotną różnych podrażnień oka. Uczucie suchości oka zgłaszane przez co czwartego pacjenta podczas wizyty u okulisty sprawia, że jest to najczęstsza dolegliwość, z którą stykają się specjaliści zajmujący się ochroną wzroku. Zapalenie powiek jest prawdopodobnie najczęstszą jednostką chorobową spotykaną w praktyce okulistycznej i optometrystycznej, przy czym często pierwotną przyczyną zapania jest MGD. Wiele cech klinicznych i objawów jest wspólnych dla suchego oka związanego z nadmiernym parowaniem filmu łzowego, zespołu suchości, łojotoku i kolonizacji przez gronkowca oraz nietolerancji soczewek kontaktowych. Zaburzenia te cechują często spotykane objawy, których wspólnym mianownikiem jest dysfunkcja gruczołów Meiboma.
Do czego służą gruczoły Meiboma
Aby
zrozumieć, na czym polega dysfunkcja rzeczonych gruczołów, należy
najpierw wspomnieć, jaką funkcję pełni produkowana przez nie
wydzielina. Ma ona trzy podstawowe funkcje:
- zapobieganie przelewaniu się łez na powierzchni gałki ocznej
- tworzenie wodoszczelnej warstwy przy zamknieciu powiek
- zapobieganie procesowi rozmiękczania powiek w wyniku oddziaływania filmu łzowego.
W
zdrowym oku wydzielina z gruczołów Meiboma pełni najwyraźniej
także inne funkcje. Siła każdego mrugnięcia powiek powoduje
uwolnienie niewielkiej ilości oleistej wydzieliny na krawędziach
powiek. Przy normalnym zamykaniu i otwieraniu powiek podczas
odruchowego mrugania dochodzi do pokrywania wydzieliną powierzchni
styku powieka - powieka oraz powieka - gałka oczna. Przy każdym
mrugnięciu powierzchnia optyczna zostaje odświeżona, ponieważ
wydzielina pełni funkcję "fizjologicznego płynu do mycia".
Pozwala usuwać zanieczyszczenia i cząsteczki pyłu oraz utrzymywać
powierzchnię optyczną w czystości.
Objawy
MGD
Choć
Heinrich Meibom, którego nazwiskiem nazwano gruczoły tarczkowe,
opisał je szczegółowo w 1666 roku, dopiero niedawno ustalono
dokładnie właściwości chemiczne gruczołów Meiboma. Oleista
wydzielina tych gruczołów zawiera głównie estry steroli i woski
oraz niewielką ilość kwasów tłuszczowych. Prawidłowa wydzielina
ma temperaturę ciała ludzkiego. W przebiegu MGD następuje
przejście wydzieliny ze stanu ciekłego do stałego, co oznacza, że
oleista wydzielina zamienia się w gęsty tłuszcz. Właśnie ta
zmiana odpowiada za objawy kliniczne dysfunkcji gruczołów
Meiboma.
Zgęstniała wydzielina i pęcherzyki na krawędzi powieki
z
wyrażnym unaczynieniem stanowią charakterystyczne
oznaki
dysfunkcji gruczołów Meiboma
Mimo
iż pacjenci często sami zgłaszają objawy okulistyczne, pytania
zadane podczas wywiadu wprost pozwalają zazwyczaj ustalić jeden lub
kilka objawów
z poniższej listy:
- bolesność
- podrażnienie
- uczucie piasku w oku
- pieczenie
- kłucie
- chwilowe rozmycie obrazu ustępujące po kilkakrotnym mrugnięciu
- lepkość
- zmęczenie
- przejściowe uczucie ciała obcego
- nadmierne łzawienie
- krótki czas czytania spowodowany dyskomfortem
- stałe odczucie dolegliwości w oku
- uczucie suchości oka.
Ujścia gruczołów Meiboma zatkane w wyniku dysfunkcji
Uważne
zbadanie powiek, ich krawędzi i filmu łzowego na powierzchni
rogówki jest niezbędne, ponieważ pozwala zauważyć wszystkie
objawy MGD, jednak bardziej nasilone schorzenie można wykryć
stosunkowo łatwo nawet bez użycia lampy szczelinowej.
Leczenie
Proces
postępowania MGD
składa się ze stadiów, które są do pewnego stopnia odwracalne.
Jak w przypadku większości schorzeń zapalnych, objawy mogą być
związane z aktywną postacią choroby lub trwałym uszkodzeniem na
skutek wcześniejszego zapalenia. Celem terapii jest leczenie
aktywnej choroby i tym samym zminimalizowanie ryzyka progresji oraz
wystąpienia uszkodzeń krawędzi powiek, gruczołów tarczkowych i
rogówki. Podstawą
strategii leczenia jest
zmiana stanu skupienia wydzieliny z gruczołów ze stałej lub
półtłustej na mniej lepką o lepszej funkcji. Pozwala to złagodzić
objawy zaburzenia i uzyskać nad nimi kontrolę. Tym samym dochodzimy
do stosowania ciepłych
okładów,
których wpływ na wydzielinę nie ulega wątpliwości. Specjaliści
ustalili, że prawidłowa temperatura powieki wynosi 33,4°C.
Po zwiększeniu jej do około 38°C
stwierdzono znaczący wzrost wytwarzanej wydzieliny. Na podstawie
otrzymanych wyników potwierdzono krzyści płynące ze stosowania
ciepłych okładów w celu poprawy wydajności gruczołów
dotkniętych dysfunkcją.
Okłady
Większość
szpitalnych oddziałów okulistyki, jak również duża liczba
specjalistów zaleca stosowanie gorących i mokrych ręczników
flanelowych. Jednak z racji, iż zalecane techniki wiążą się z
pewnymi niedogodnościami i mogą być uciążliwe, wielu pacjentów
słabo przestrzega powyższe zalecenia, przy czym większości z nich
stosuje je nieprawidłowo lub zbyt rzadko, aby uzyskać zauważalne
korzyści. Zazwyczaj wiąże się to z koniecznością kolejnych
wizyt, podczas których pacjenci wyrażają swoje niezadowolenie z
rezultatów leczenia. Wielu z nich podczas rozmowy przyznaje się, że
nie stosowali się do zaleceń dotyczących terapii ciepłymi
okładami, uskarżając się jednocześnie na niedogodność tej
metody.
Leczenie
dysfunkcji gruczołów Meiboma
Specjalistyczny
kompres
Biorąc
pod uwagę niedogodności podczas stosowania okładów z ręczników
flanelowych, a także to, że wielu pacjentów nie umiało
odpowiednio przygotować w domu kompresów lub zwyczajnie nie chciało
im się usiąść dwa razy dziennie na 10 minut z miską ciepłej
wody i ręcznikiem nakładanym na twarz, zrodził się pomysł
opracowania bardziej nowatorskiego sposobu leczenia. Takiego, który
byłby znacznie mniej pracochłonny i o wiele wygodniejszy. Chciano
też wyeliminować jedną z podstawowych wad mokrego ręcznika - dość szybką utratę ciepła.
Mokry
ręcznik flanelowy bardzo szybko traci ciepło
Rozwiązaniem
miało być stworzenie prototypu kompresu rozgrzewającego z tkaniny
wypełnionej ziarnami pszenicy. Miał on być łatwy w stosowaniu
dzięki temu, że wystarczyło podgrzać go w kuchence mikrofalowej,
którą posiada już praktycznie każdy. Wadą znów było
to, że kompres szybko stygł, a pondato wydzielał mocny, nie do
końca przyjemny zapach. Rozwiązaniem było nasycanie ziaren
olejkami zapachowymi, jednak drażniły one oczy, przez co można
było nabawić się zapalenia spojówek. Ponadto kompres z ziarnami
pszenicy był dość ciężki oraz sztywny, przez co brakowało mu
elastyczności pozwalającej dopasować jego kształt do twarzy.
Remedium na powyższe niedogodności okazało się wynalezienie
kompresu EyeBag,
wypełnionego nasionami lnu, czyli siemienia lnianego. Ze względu na drobną budowę nasion, umożliwiły one przede wszystkim doskonałe
dopasowanie kształtu kompresu do dowolnej budowy oczodołów.
Dodatkowo siemię lniane nie wydziela żadnych zapachów, co było
wadą wcześniejszych rozwiązań. No i przede wszystkim dość długo
utrzymuje ciepło. Natomiast, żeby użyć kompres termiczny EyeBag,
wystarczyło podgrzać go kilkadziesiąt sekund w kuchence
mikrofalowej. Tym samym zostały wyeliminowane także niedogodności
ze stosowaniem okładów z ręcznika, gdyż czas przygotowania okładu
znacznie się skrócił, a komfort jego użycia przewyższa
kilkukrotnie stosowanie mokrego ręcznika.
Po
ośmiu minutach temperatura kompresu
utrzymuje
się na wysokim poziomie
Warto
zaznaczyć, jak zmieniła się wygoda użytkowania ciepłych okładów
dla pacjentów, którzy wcześniej uskarżali sie na proces
przygotowywania okładu i niechęć do jego robienia. EyeBag
jest kompresem wielorazowego użytku,
za każdym razem wystarczy tylko włożyć go do kuchenki
mikrofalowej i podgrzewać go przez około 40 sekund na "dużej"
mocy. I już, kompres gotowy do użytku! Dodatkowo EyeBag
posiada z dwóch stron różne materiały, z jednej cienką warstwę
srebrnego jedwabiu, która po podgrzaniu jest cieplejsza oraz z
drugiej grubą warstwę zamszu, która jest odrobinę chłodniejsza.
Pozwala to na zaczęcie stosowania okładu z czarnej, mniej
rozgrzanej strony, która da poczucie większego komfortu, po czym po
kilku minutach przełożyć kompres na srebrną stronę w celu
przedłużenia procesu podgrzewania powiek.
Użytkowanie w podróży
A co zrobić, jeśli nie mamy mikrofalówki ani piecyka elektrycznego? Lub wyjeżdżamy na wakacje, a chcemy nadal mieć możliwość użytkowania EyeBaga? Na to też jest sposób. Niedawno w sprzedaży pojawił się jednorazowy kompres termiczny MGDRx EyeBag Instant (4 sztuki w zestawie). Wystarczy wyjąć go z saszetki i chwilę odczekać. Jest gotowy do użycia po 2-3 minutach od wyjęcia z opakowania. EyeBag Instant jest kompresem jednorazowego użytku i doskonale sprawdza się w podróży.
Użytkowanie w podróży
A co zrobić, jeśli nie mamy mikrofalówki ani piecyka elektrycznego? Lub wyjeżdżamy na wakacje, a chcemy nadal mieć możliwość użytkowania EyeBaga? Na to też jest sposób. Niedawno w sprzedaży pojawił się jednorazowy kompres termiczny MGDRx EyeBag Instant (4 sztuki w zestawie). Wystarczy wyjąć go z saszetki i chwilę odczekać. Jest gotowy do użycia po 2-3 minutach od wyjęcia z opakowania. EyeBag Instant jest kompresem jednorazowego użytku i doskonale sprawdza się w podróży.
EyeBag Instant doskonale sprawdza się w podróży,
gdy nie masz dostępu do kuchenki mikrofalowej
i nie możesz użyć zwykłego EyeBaga.
gdy nie masz dostępu do kuchenki mikrofalowej
i nie możesz użyć zwykłego EyeBaga.
Obecnie
sami okuliści, zamiast kompresów z mokrego ręcznika, polecają
właśnie EyeBag z przeznaczeniem do leczenia dysfunkcji gruczołów
Meiboma i zaburzeń powiązanych, przy których zalecane jest
stosowanie ciepłych okładów. Na koniec warto wspomnieć jeszcze o
korzyściach stosowania kompresu EyeBag na etapie badań produktu.
Mianowicie po jego zastosowaniu stan 90% pacjentów poprawił się, przy czym
2/3 badanych podawało znaczne złagodzenie objawów. Nie pozostaje
zatem nic, jak zamiana tradycyjnych ciepłych okładów z ręcznika
na pozbawiony ich wielu wad kompres termiczny EyeBag. Zawsze to
większa wygodna, zaoszczędzony czas i dużo mniejsza uciążliwość
podczas stosowania okładów.
Jeśli masz jakieś pytania związane z kompresem i jego stosowaniem, napisz do nas, a nasz specjalista z chęcią odpowiemy na wszystkie Twoje pytania. Wystarczy kliknąć tutaj.
Od lat sie z tym mecze. Byly rozne krople typu sztuczne lzy, leki na alergie, cieple kompresy, sterydowe masci. Nic nie pomgalo.
OdpowiedzUsuńZaczalem w koncu pic rano na czczo siemie lniane. Miele w mlynku(mk6003) 2 lyzeczki siemienia. Zalewam goraca woda, dodaje miod lub sok i mieszam kilka min po czym wypijam taki kisiel codziennoe na czczo.
To dziala na mnie lepiej niz cieple oklady, sztuczne lzy itp. Choc pewnie wyleczyc tego nie wylecze ale czuje duza ulge. Nuzenca nie mam wiec przyczyna jest gdzie indziej
Czy wypelnienie kompresu ma w tym wypadku jakies znaczenie? Czy EyeBag bedzie mial lepsze zastosowanie niz jakikolwiek zelowy kompres ktory mozna zarowbo podgrzewac jak i schladzac?
OdpowiedzUsuńDobrze wiedzieć o takich chorobach, jeśli chce się odbyć operację na usunięcie wady wzroku. ;)
OdpowiedzUsuń